iyn 01 2023
Senatorlar “Manfaatlar to‘qnashuvi to‘g‘risida”gi Qonunni ma’qulladilar

Senatning qirq birinchi yalpi majlisida senatorlar ishni “Manfaatlar to‘qnashuvi to‘g‘risida”gi Qonunni ko‘rib chiqishdan boshladilar.

Ta’kidlanishicha, mamlakatimizda korrupsiyaga qarshi kurashish sohasida amalga oshirilgan islohotlar bilan bir qatorda bugungi kunda ayrim yo‘nalishlarda muammolar saqlanib qolmoqda.

Jumladan, bir qator qonun hujjatlarida manfaatlar to‘qnashuvi to‘g‘risida tushuntirish berilgan bo‘lsa-da, davlat organlari va muassasalarida ularni amalga oshirish va nazorat qilishning aniq mexanizmlari belgilanmagan.

Qolaversa, sohada yagona amaliyotni shakllantiruvchi vakolatli organ mavjud emas, manfaatlar to‘qnashuvi to‘g‘risida xabar berish amaliyoti yo‘lga qo‘yilmagan. 

“Korrupsiyaga qarshi kurashish to‘g‘risida”gi Qonunda davlat organlarining manfaatlar to‘qnashuvining oldini olish yoki uni bartaraf etish talablari buzilishiga yo‘l qo‘ygan xodimlari, shuningdek, ularning rahbarlari qonunchilikka muvofiq javobgar bo‘lishi belgilangan bo‘lishiga qaramasdan, qonunchilik hujjatlarida javobgarlik masalalari nazarda tutilmagan.

“Manfaatlar to‘qnashuvi to‘g‘risida”gi Qonun yuqoridagi muammolarni bartaraf etishi bilan birga korrupsiyaviy holatlarni keltirib chiqaruvchi manfaatlar to‘qnashuvi sohasidagi munosabatlarni tartibga solishga qaratilganligi bilan ham ahamiyatlidir.

O‘z navbatida, Senat Raisi ham qonun yuzasidan quyidagilarni ta’kidlab o‘tdi.

Ommaviy axborot vositalari, ijtimoiy tarmoqlarda ko‘p kuzatamiz, jamoatchiligimizning eng ko‘p e’tiborini tortadigan va e’tirozlarini keltirib chiqaradigan holatlardan biri bu – manfaatlar to‘qnashuvi holatlari amaldagi qonunchilikda taqiqlangan bo‘lsa ham, ularga nisbatan javobgarlik, huquqiy oqibatning yo‘qligi edi.

Endilikda mazkur Qonun bilan korrupsiyaga qarshi kurash yo‘nalishidagi qonunchilikda manfaatlar to‘qnashuvi bilan bog‘liq bo‘shliqlar  yopilmoqda, bu yo‘nalishni qonunan tartibga soluvchi aniq mexanizmlar belgilanmoqda.

Manfaatlar to‘qnashuvining huquqiy oqibatlari belgilanmoqda, ya’ni bunday holatda qabul qilingan qarorlar va tuzilgan bitimlar sud hukmi orqali bekor qilinishi mustahkamlanmoqda.

Tabiiyki, bu  manfaatlar to‘qnashuvining oldini olish va shu orqali umuman korrupsiyaga qarshi kurash jarayonini faollashtirishga ham ijobiy ta’sir etadi. Zero, aynan manfaatlar to‘qnashuvi davlat organlaridagi korrupsiyaviy holatlarning boshlang‘ich nuqtasi hisoblanadi.

Mazkur Qonun bilan manfaatlar to‘qnashuvining tushunchasi, davlat xizmatchilarining majburiyatlari hamda uni tartibga solish bo‘yicha aniq mexanizmlar

belgilangan. 

Senatorlarning qayd etishicha, Qonun bilan uning qo‘llanilish doirasi aniqlashtirilmoqda.

Xususan, Qonun davlat organlari va mahalliy davlat hokimiyati organlariga, davlat muassasalariga, davlat unitar korxonalariga, davlat maqsadli jamg‘armalariga, shuningdek, ustav fondida davlat ulushi 50 foiz miqdorda va undan ortiq bo‘lgan aksiyadorlik jamiyatlariga, ustav fondida davlat organlarining yoki boshqa tashkilotlarning ulushi jami 50 foiz miqdorda va undan ortiq bo‘lgan yuridik shaxslarga nisbatan tatbiq etiladi.

Shunindek, davlat organi yoki boshqa tashkilot xodimining yaqin qarindoshlari, davlat organining yoki boshqa tashkilotning xodimi va (yoki) uning yaqin qarindoshlari qaysi yuridik shaxsning ustav fondi aksiyalariga yoki ulushlariga egalik qilsa, o‘sha yuridik shaxs ushbu xodimga aloqador shaxs hisoblanishi mustahkamlanmoqda.

Eng muhimi, davlat tashkiloti faoliyatida manfaatlar to‘qnashuvini tartibga solishda vakolatli organlar belgilanmoqda. 

Endilikda Korrupsiyaga qarshi kurashish agentligi, davlat tashkilotlarining odob-axloq komissiyalari, kadrlar bo‘linmalari va korrupsiyaga qarshi ichki nazorat tuzilmalari manfaatlar to‘qnashuvini tartibga solishni amalga oshiradigan organlar sifatida mustahkamlanmoqda.

Qonunda davlat tashkiloti xodimlariga nisbatan manfaatlar to‘qnashuvining oldini olish bo‘yicha cheklovlar, manfaatlar to‘qnashuviga oid talablarni buzganlikning huquqiy oqibatlari, manfaatlar to‘qnashuviga yo‘l qo‘ygan holda qabul qilingan va tuzilgan bitimlarni sud tartibida haqiqiy emas deb topish asoslari, manfaatlar to‘qnashuviga yo‘l qo‘yganlik uchun javobgarlik choralari belgilanmoqda.

Qonunning amaliyotga tatbiq etilishi manfaatlar to‘qnashuvini tartibga solishning aniq qonuniy mexanizmi belgilanishiga xizmat qiladi.

Shuningdek, mazkur Qonunning qabul qilinishi natijasida manfaatlar to‘qnashuvini tartibga solishda davlat nazoratining amalga oshirilishiga, davlat xizmatchilarining bevosita rahbarlari tomonidan manfaatlar to‘qnashuvi holatlari yuzaga kelganda tegishli choralar ko‘rilishiga, davlat xizmatchilari tomonidan sodir etilishi mumkin bo‘lgan korrupsiyaga oid huquqbuzarliklarning oldi olinishiga erishiladi.

Muhokama yakunida Qonun senatorlar tomonidan ma’qullandi.

may 25 2023
Oʼquv soati boʼlib oʼtdi

Zoom platformasi orqali onlayn tarzda o‘tkazilgan mazkur o‘quv soatida “O‘zTTBRM” DUKning Kompleans nazorati bo‘yicha 1-toifali mutaxassisi Gani Rustamov Korrupsiyaga hamda Monopoliyaga qarshi kurash yo‘nalishlarida qabul qilingan qonun hujjatlari va talablarini Korxona tizimida amalga oshirilgan chora tadbirlari haqida umumiy tushunchalar berib o‘tdi.

Tadbirda ta’kidlanganidek, Korxonada korrupsion holatlarni minimallashtirish maqsadida, davlat korxona va idoralari, hamda boshqa yuridik shaxslarga xizmat ko‘rsatish bilan bog‘liq bo‘lgan shartnomalarga korrupsiyaga qarshi kurash bo‘yicha talablar kiritib borilmoqda. 2023 yil 1-chorak davomida jami 49 ta xo‘jalik shartnomalar tuzilib, 123 ta kontragentlar tekshirishdan o‘tkazilib, ijobiy xulosalar olindi.

Korrupsiyaga qarshi kurashishga oid ko‘rgazmali materiallar va qisqa videoroliklar korxonaning “O‘zTTBRM” DUK rasmiy web-saytlari, Telegram kanalida, Facebook va Instagram sahifalarida joylashtirilib borildi.

may 18 2023
O‘zbekiston vakillari “M360 Eurasia” xalqaro konferensiyasida ishtirok etdi

Joriy yil 16-17 may kunlari Ozarbayjon Respublikasining Boku shahrida mobil telekommunikatsiya tarmoqlarining istiqbollariga qaratilgan “M360 Eurasia” xalqaro konferensiyasi bo‘lib o‘tdi. 

Mazkur konferensiya Azarbayjon Respublikasining raqamli rivojlanish va transport vazirligi va GSM xalqaro assotsiatsiyasi bilan hamkorlikda, mamlakatning yirik mobil aloqa operatori bo‘lgan Azercell bosh homiyligida tashkil etilgan bo‘lib, unda mobil va raqamli maydonda ishtirok etuvchi hududiy va xalqaro ekspertlar, jahonning yetakchi mobil aloqa operatorlari rahbarlari qatnashdi. 

Kun tartibiga raqamli texnologiyalar barqarorligi, mijozlar bilan aloqalarni mustahkamlash, 5G va istiqboldagi infratuzilma, buyumlar interneti, mashina yordamida o‘qitish va sunʼiy intellekt, moliyaviy texnologiyalar, kiberxavfsizlik va boshqa dolzarb masalalar kiritilgan bo‘lib, mazkur sohalarda yechimini kutayotgan masalalar va yutuqlar haqida fikrlar almashildi. 

Konferensiyaning ochilishida “Azercell Telekom” MCHJ prezidenti Zarina Zeynalova xonim o‘z nutqida raqamli barqarorlikni taʼminlashda mobil aloqa operatorlari muhim o‘rin egallayotganiga urg‘u berib, “Mamlakatdagi uyali aloqa va aloqa xizmatlarining eng yirik provayderi sifatida biz murakkab raqamli ekotizimning asosiy ishtirokchilaridan biri hisoblanamiz. Ro‘y berayotgan voqealar ustida turib, biz dinamik o‘zgaruvchan texnologiya landshafti bilan bog‘liq istiqbolli afzalliklar va ko‘plab muammolar haqida noyob tasavvurga egamiz.” deya taʼkidlab o‘tdi. 

Konferensiyada 51 ta mamlakatdan 365 ta kompaniyaning 881 ta vakillari hamda 22 ta xalqaro ekspert o‘z maʼruzalari bilan ishtirok etdi. Konferensiya doirasida O‘zbekiston Respublikasi vakillari GSM xalqaro assotsiatsiyasining vakillari bilan uchrashdi va hozirgi kunda mavjud muammolar va ularni bartaraf etish, sohadagi istiqbol rejalar va innovatsion yondashuvlar masalalari muhokama qilindi. 

GSM xalqaro assotsiatsiyasi 218 ta mamlakatning 800 dan ortiq mobil aloqa operatorlarini birlashtiruvchi tashkilot bo‘lib, GSM, 3G, 4G va 5G standartidagi 3 mlrd. dan ortiq mijozlarga xizmat ko‘rsatadi, bu esa jahondagi mobil aloqa foydalanuvchilarining 86%ni tashkil etadi. 

Uchrashuv natijasiga ko‘ra O‘zbekiston Respublikasi vakillari va GSM xalqaro assotsiatsiyasi vakillari o‘rtasida o‘zaro manfaatli kelishuvlarga erishildi. 

Shu bilan birga, O‘zbekiston Respublikasi vakillari joriy yil 17 may kuni Ozarbayjon Respublikasi raqamli rivojlanish va transport vazirligi huzuridagi “AzInTelecom”MChJ boshqaruvi Raisi Elxan Azizov bilan uchrashishdi va mobil qurilmalar ro‘yxatga olish sohasida o‘zaro tajriba almashinib, Tomonlarning kelgusidagi hamkorlik rejalari haqida kelishib olishdi. 

Mazkur uchrashuv doirasida O‘zbekistonda uyali aloqa darajasida firibgarlikka qarshi himoyani taʼminlash, mijozlarning shubhali harakatlarini aniqlash, frodga qarshi kurashish bo‘yicha tashqi tizimlarga buyruqlar yuborish, bank kartalari foydalanuvchilarining mablag‘larini firibgarlik yo‘li bilan o‘zlashtirishga qarshi kurashish yo‘nalishida foydalanuvchilarga xizmat ko‘rsatishni nazorat qilishi tizimi “Subscriber Control”, yaʼni abonent hodisalarini kuzatish platformasi, shu jumladan O‘zbekiston Respublikasi telekommunikatsiya tarmoqlarida xalqaro ovozli trafikni o‘tkazishda qonunchilik hujjatlari talablari buzilganligi holatlarini aniqlash va ular to‘g‘risidagi maʼlumotlarni olish jarayonini avtomatlashtirish, firibgarlik sxemalarida foydalaniladigan abonent telefon raqamlarini aniqlash va ularni o‘chirish, tarmoq tranzaksiyalari haqidagi maʼlumotlarni tahlil qilish, SIM-bokslar bilan bog‘liq firibgarlikning barcha holatlarni bartaraf etishga qaratilgan “AntiFROD” tizimlarining joriy etilayotganligi to‘g‘risida taqdimot namoyish etildi. 

Ushbu yo‘nalishda O‘zbekistonda olib borilayotgan ishlar Ozarbayjon vakillarida qiziqish uyg‘otib, tizimlarning ishlash mexanizmi va texnologiyalari bo‘yicha fikrlar almashildi. 

“M360 Eurasia” xalqaro konferensiyasi xalqaro tashkilotlar va ekspertlar o‘rtasida o‘zaro manfaatli hamkorlikni tashkil etuvchi maydon hisoblanib, raqamli barqarorlikni taʼminlash yo‘lida poydevor platformasiga aylandi.

may 11 2023
“Oila huquqi asoslari” mavzusida davra suhbati bo‘lib o‘tdi

Joriy yilning 11 may kuni “O‘zTTBRM” DUKning Normativ hujjatlar va sifat menejmenti bo‘limi hamda Yuridik byuro xodimlari hamkorligida 15 may – “Xalqaro oila kuni” munosabati bilan “Oila huquqi asoslari” mavzusida davra suhbati o‘tkazildi.

Zoom platformasi orqali onlayn tarzda o‘tkazilgan mazkur davra suhbati Oila huquqi tushunchasi, Oilaviy munosabatlar va fuqarolik huquqi, Nikoh shartnomasi, Ota-onalik va uning huquqiy oqibatlari, Oila huquqining manbasi hamda mazkur mavzuda xalqaro amaliyotning huquqiy asoslari mavzularida olib borildi.

Tadbirda taʼkidlanishicha, oila jamiyatning birinchi va birlamchi bo‘g‘ini hisoblanadi. Shunga ko‘ra hech mubolag‘asiz aytish mumkinki, oila fuqarolik jamiyatining tayanch nuqtasi, tayanch tuzilmasidir. Chunki bu muqaddas dargohda nafaqat inson dunyoga keladi, balki u maʼnan va ahloqan tarbiya topadi, demak, oila jamiyatning tabiiy hujayrasidir, ijtimoiy asosidir. Oila qanchalik mustahkam bo‘lsa, jamiyat ham shunchalik mustahkam bo‘ladi va tez rivojlanadi. Zero, jamiyat asosi – oila moddiy va ijtimoiy jihatdan mustahkamlanib borishi g‘oyat muhim ahamiyatga ega.

Qizg‘in bahs-munozaralarga boy tarzda o‘tgan davra suhbati davomida barcha xodimlar o‘zlarini qiziqtirgan savollarga tegishli javoblarni olib, oila va uning huquqiy asoslari borasidagi huquqiy bilimlarini oshirishdi.

apr 28 2023
Targ‘ibot tadbiri bo‘lib o‘tdi

“O‘zTTBRM” DUK binosida “O‘zbekiston Respublikasining Referendumi to‘g‘risida”gi Qonuni hamda “O‘zbekiston Respublikasi Konstitutsiyasi to‘g‘risida”gi O‘zbekiston Respublikasi Konstitutsiyaviy Qonuni loyihasi mazmun-mohiyatini tushuntirishga qaratilgan targ‘ibot tadbiri bo‘lib o‘tdi.

Unda “O‘zTTBRM” DUK direktorining birinchi o‘rinbosari Sh.Meliboyev va  direktor o‘rinbosari I.Umarov korxona xodimlariga yangi tahrirdagi konstitutsiyada aks ettirilayotgan normalarning mazmun-mohiyati to‘g‘risida atroflicha maʼlumot berib o‘tdi.

Yangi tahrirdagi Konstitutsiya ijtimoiy, demokratik, huquqiy va chinakam xalqparvar davlatchilik asoslarini yaratishi, aholi farovonligini oshirishi, inson huquq va manfaatlari, qadr-qimmatini yanada yuksaltirishi hamda fuqarolar hayotining barcha sohalarini liberallashtirishda muhim omil bo‘lishi, shu o‘rinda Yangi O‘zbekiston taraqqiyotida yangi davrni boshlab berishi alohida taʼkidlandi.